Lắp định vị hợp chuẩn là một yêu cầu bức thiết

Hiện  nay, hầu hết các phương tiện giao thông quan trọng đều đã được lắp hộp  đen như: máy bay (đã được nghiên cứu và ứng dụng từ những năm 70 của thế  kỷ trước), các tàu đường sắt cao tốc, vệ tinh, tàu ngầm lò phản ứng hạt  nhân…Đối với xe khách, ngành vận tải khá phát triển ở Việt Nam, việc lắp dinh vi oto là điều tối cần thiết.

Thời gian gần đây, nhiều vụ tai nạn giao thông kinh hoàng với thủ phạm là những chiếc xe khách đã để lại những tổn thất lớn về mặt kinh tế, xã hội, tình cảm...Hoàng loạt những vụ tai nạn giao thông đường bộ do ôtô gây ra thường hết sức thảm khốc, làm thiệt hại lớn về người và tài sản, đặc biệt là những vụ tai nạn do ôtô khách gây ra hậu quả nặng nề hơn vì số người thương vong lớn, để lại nỗi đau mất mát và hậu quả lâu dài cho nhiều gia đình và xã hội. Trước thực trạng đó, việc áp dụng rộng rãi hộp đen trong quản lý xe khách là một yêu cầu bức thiết góp phần giảm thiểu những tai nạn này.

định vị hợp chuẩn thực chất chỉ là một thiết bị ghi nhận diễn biến hành trình, được kết cấu khá bền vững, chịu được va đập với áp lực cao, không bị phá hủy vì nhiệt và không thấm nước, nhất là khó can thiệp từ bên ngoài để điều chỉnh hoặc làm sai lệch các thông số đã ghi.
Kết cấu của hộp đen được thiết kế tùy thuộc vào mục đích sử dụng và đặc điểm về môi trường, không gian lắp đặt, do vậy hộp đen có hình thức, cấu trúc phức tạp, mức độ tinh xảo và tên gọi có thể khác nhau và tất nhiên là giá thành cũng khác nhau.

Hiện nay, xe khách đường dài đang được chú trọng cả về mặt chất lượng kỹ thuật phương tiện và phục vụ hành khách. Ngày càng có nhiều tuyến xe khách chất lượng cao được mở ra, với những phương tiện hiện đại, mẫu mã đẹp và tiện nghi sang trọng hơn.Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau như : Giá thành ôtô, kết cấu phức tạp, yêu cầu của thị trường… mà các nhà sản xuất chưa tiến hành lắp đặt hộp đen cho loại xe này.
Những năm gần đây, hệ thống giao thông đường bộ ở nước ta còn bộc lộ rất nhiều bất cập, ý thức chấp hành Luật Giao thông của người tham gia giao thông nói chung và của lái xe nói riêng còn yếu kém.
Việc kiểm tra kiểm soát trên đường không thường xuyên và phủ rộng trên mạng lưới giao thông đường bộ, cơ sở hạ tầng giao thông nhiều nơi còn hạn chế.

Từ đó nảy sinh ra nhiều vấn đề phức tạp, không quản lý được như: chạy quá tốc độ, chở quá tải, thời gian và số lần dừng đỗ trên đường quá nhiều, xe đến hạn kiểm định vẫn cho lưu hành trên đường, các hệ thống an toàn trên xe có dấu hiệu hư hỏng nhưng không được phát hiện kịp thời, sinh ra nhiều tệ nạn xã hội khác (như lái xe làm luật với lực lượng kiểm tra để cho qua vi phạm…).

Những điều này làm cho tình hình tai nạn giao thông không giảm, môi trường vận tải khách chậm được lành mạnh hóa, trật tự vận tải khó được thiết lập, ý thức tự giác của người lái xe và người tham gia giao thông chậm biến đổi và thỉnh thoảng lại gây ra một số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng tạo nên nhiều bức xúc trong xã hội từ người dân đến các nhà quản lý. Đây cũng là nỗi trăn trở chung của các nhà quản lý kỹ thuật ôtô.

Để theo dõi diễn biến hành trình của một chuyến xe, đánh giá ý thức tự giác của lái xe về việc chấp hành Luật Giao thông đường bộ và thể lệ nghiệp vụ vận tải, làm cơ sở chính xác cho việc xem xét xử lý vi phạm hoặc phân tích nguyên nhân dẫn đến TNGT, giải pháp kỹ thuật hiệu quả nhất là nhờ vào hộp đen.
Tuy nhiên, qua thời gian dài thử nghiệm, nhiều doanh nghiệp và nhà khoa học đều đồng tình rằng lắp hộp đen mang lại lợi ích lớn cho cả lái xe khách và cả cho chủ doanh nghiệp quản lý xe. Bởi vì, với việc lắp đặt hộp đen sẽ không cần nhiều lực lượng kiểm tra, kiểm soát trên đường nữa. Vì việc làm này có thể kiểm tra thông tin trong hộp đen ở tại trạm cố định hoặc ở các đầu bến, đây là những số liệu định lượng và có thể nối mạng với máy chỉ huy trung tâm (máy chủ) đồng thời có thể truy xuất số liệu bằng thiết bị chuyên dùng nên không thể xử lý cảm tính và như vậy có thể hạn chế được tiêu cực trên đường.

Do không cần tuần tra thường xuyên nên việc "bắn" tốc độ cũng không cần thiết (tuy vẫn phải sử dụng trong những tình huống đặc biệt, tạo cho tâm lý lái xe không còn căng thẳng). Căng thẳng về tâm lý cũng là yếu tố gây nguy hiểm cho lái xe.Bên cạnh đó việc lắp hộp đen cho xe khách cũng thiết lập được cơ chế bắt buộc người lái xe dần có ý thức tự giác về hành vi sử dụng và điều khiển ôtô của mình sao cho đúng kỹ thuật, đúng quy định của Luật Giao thông và hành xử có văn hóa với hành khách.

Từ những ưu điểm trên, việc lắp hộp đen sẽ góp phần hạn chế tai nạn giao thông và trợ giúp cho công tác kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường qua việc kiểm tra các thông số đầu ra của hộp đen sau khi hoàn tất 5 công đoạn kiểm tra.
Hiện nay, cả nước mới chỉ có Tổng Công ty vận tải Hà nội (Transerco) tiến hành lắp hộp đen Tacho system của Hàn Quốc cho hơn 200 xe buýt của các xí nghiệp thành phần chạy trên 12 tuyến.

Do đặc điểm quản lý xe buýt nên hộp đen loại này có hạn chế là chỉ mới đánh giá được một số chỉ tiêu như thời gian xuất bến - về bến, tổng thời gian chuyến đi, tổng số lần đóng mở cửa, tốc độ chạy xe và số lần xe chạy quá tốc độ, số lần phanh, số lần khởi động động cơ, tổng số km xe chạy từng chuyến, chạy trong ngày… và có thể bật tắt thiết bị theo ý chủ quan.

Tuy nhiên đây là một tiến bộ trong quản lý và là một sự lựa chọn khôn ngoan để đánh giá, giám sát và giáo dục lái xe, giảm hơn 10% nhân lực của bộ máy điều hành, tạo nên sự công bằng, khách quan trong quản lý.Từ những lợi ích trên các cơ quan chức năng nên xem xét nghiên cứu và đưa hộp đen vào áp dụng cho xe vận tải khách đường dài.

Thời gian đầu tất nhiên cũng phải theo một kế hoạch, lộ trình, đối tượng thích hợp và thực hiện một vài tuyến thí điểm. Nếu thành công thì trong một tương lai gần có thể áp dụng dụng cho xe tải và các loại xe khác.Với tốc độ phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật nói chung và trong ôtô nói riêng, việc chế tạo và lắp ráp hộp đen trên ôtô, trước mắt trên ôtô khách đường dài, là một trong nhiều ứng dụng kỹ thuật tiên tiến cần thiết và khả thi, với tiêu chí nâng cao tính an toàn cho người sử dụng, hạn chế đến mức thấp nhất tai nạn giao thông xảy ra

 xem thêm : dinh vi xe may, định vị xe máy

---